Wednesday, June 22, 2011

အေရၿပားက်န္းမာေရးႏွင့္ ဇင့္ဓါတ္

အေရၿပားက်န္းမာေရးႏွင့္ ဇင့္ဓါတ္




ေခတ္မွီတိုးတက္လာတဲ့ နည္းပညာေခတ္ၾကီးမွာ လူတိုင္းလူတိုင္း ပါးစပ္ဖ်ားမွာ ေရပန္း စားေနတဲ့ စကား လံုးကေတာ့ အားေဆးဆိုတဲ့စကားလံုးပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ အားေဆးေတြမွာလည္းပါ၀င္တဲ့ composition ကိုဖတ ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဗီတာမင္မ်ိဳးစံုနဲ႔ သတၱဳဓါတ္မ်ိဳးစံုကို အမ်ိဳးအစားစံုလင္စြာၿဖင့္ ေရးၿပီးေဖာ္ၿပထားတာကို ေတြ႔ဖူးၾကပါလိမ့္မယ္ ။ ဗီတာမင္တစ္မ်ိဳးစီရဲ႕အေၾကာင္း သတၱဳဓါတ္တစ္မ်ိဳးစီရဲ႕အေၾကာင္းကို အေသးစိတ္ ေလ ့လာ သိရွိတဲ့သူကေတာ့ နညး္ပါးပါလိမ့္မယ္ ။ ဒီတစ္ပတ္မွာေတာ့ ဇင့္ဓါတ္ (Zinc) ရဲ႕အေရၿပားအေပၚမွာ ဘယ္လို ေကာင္းက်ိဳးေတြရွိတယ္ဆိုတာနဲ႔ တၿခားက်န္းမာေရး ေကာင္းက်ိဳးေတြဘယ္လိုရွိတယ္ဆိုတာကို ေလ့လာ ၾကည့္ၾကရေအာင္ ။

ဇင့္ရဲ႕က်န္းမာေရး အေထာက္အကူၿပဳမႈေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္မွာ စနစ္ (system) ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ ပတ္သတ္မႈ ရွိေနပါတယ္ ။ ဇင့္ရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးေတြအေနနဲ႔

- ခႏၶာကိုယ္ခုခံအားစနစ္ ( Immune system)
- အစာေၿခၿခင္း ( Digestion)
- ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳအား ထိမ္းခ်ဳပ္ၿခင္း ( Control of diabetes)
- စိတ္ဖိစီးမႈ အား ထိမ္းခ်ဳပ္ၿခင္း ( Improves stress level)
- စြမ္းအင္ဇီ၀ကမၼ ၿဖစ္ပ်က္ၿခင္း ( energy metabolism)
- ၀က္ၿခံႏွင့္ အနာမ်ားသား သက္သာေစၿခင္း ( acne and wounds healing ) စသည္တို႔ပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒါ့အၿပင္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္သည္ ေတြ မွာလည္းလိုအပ္ၿပီး ၊ ဆံသား အလွထိမ္းသိမ္းဖို႔ ၊ ႏွင္းခူ ၊ အ၀လြန္ၿခင္းအား ေလ်ာ့ ခ်ရန္ ၊ ၾကက္မ်က္သင့္ေရာဂါ ( Night blindness ) ၊ မ်က္စိက်န္းမာေရး ၊ အစားအေသာက္ပ်က္ၿခင္း နဲ႔ တၿခား အရာ ေတြအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဇင့္ရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ က်ယ္ၿပန္႔စြာ ပါ၀င္ပတ္သတ္မႈ ရွိေနပါတယ္ ။

ဇင့္ဟာ ပရိုတိန္းဓါတ္ထုတ္လုပ္မႈၿဖစ္စဥ္ ( protein synthesis) မွာ အေရးၾကီးတဲ့ သတၱဳဓါတ္ အခန္း က႑ မွပါ ၀င္ၿပီး လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲမွ ခႏၶာကိုယ္ ခုခံအားစနစ္မွာ ဆဲလ္ေတြ ပံုမွန္လည္ပတ္ၿဖစ္ေပၚၿခင္းကို ကူညီေပးပါတယ္ ။ ဇင့္ကို ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ၾကြက္သားေတြမွာ မ်ားစြာေတြ႔ရေလ့ရွိၿပီး အထူးသၿဖင့္ ေသြးၿဖဴဥ ၊ ေသြးနီဥ ၊ မ်က္စိ အာရံုခံလႊာ ( retina) ၊ အေရၿပား ၊ အသည္း ၊ ေက်ာက္ကပ္ ၊ အရိုးနဲ႔ ပန္ကရိယ တို႔မွာ သိပ္သည္းေပါမ်ားစြာ ေတြ႔ရ ေလ့ရွိပါတယ္ ။ အမ်ိဳးသားေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ သုတ္ရည္ (semen ) နဲပ ဆီးက်ိတ္ဂလင္း ( prostate gland) တို႔မွာ ဇင့္ကိုေပါမ်ားစြာ ေတြ႔ရွိရပါတယ္ ။ လူရဲ႕ခႏၶာကိုယ္မွာ ပံုမွန္လုပ္ငန္းေတြလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ အင္ဇုိင္း ၃၀၀ သို႔မဟုတ္ ဒီထက္မက ဇင့္ကို ပိုလိုအပ္ပါတယ္ ။ ေလ့လာစမ္းသပ္သူေတြက ပရိုတိန္း ၁၀၀ ၀၀၀ မွာ ၃၀၀၀ ေလာက္က ခႏၶာကို္ယ္ထဲမွာ ဇင့္ပါ၀င္ပတ္သတ္ေနမႈေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ။ ပံုမွန္လ ူတစ္ ေယာက္ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္မွာ ဇင့္ဓါတ္ ၂ ဂရမ္မွ ၃ ဂရမ္အထိ ပါ၀င္ပါတယ္ ။

လူ႔ခႏၶာကိုယ္မွာ ဇင့္ကို စစ္ထုတ္ေပးတဲ့ တံေတြးဂလင္း (Salivary gland ) ၊ ဆီးၾကိတ္ ဂလင္း ( prostate gland ) နဲ႔ ပန္ကရိယ ( pancreas ) ကဲ့သို႔ ေသာ ကိုယ္အဂါၤအစိတ္အပိုင္းေတြရွိပါတယ္ ။ Immune cells ေတြကလည္း ဇင့္ ကို စစ္ထုတ္ေပးပါတယ္ ။

ဇင့္ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ဘာေတြၿဖစ္ႏုိင္သလဲ ?

ဇင့္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ေတာ့
- ပံုမွန္ၾကီးထြားမႈ ခ်ိဳ႕ယြင္းၿခင္း
- ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်ၿခင္း
- အရိုးၾကီးထြားမႈ ခ်ိဳ႕ယြင္းၿခင္း
- အစားအေသာက္ပ်က္ၿခင္း
- အနံအရသာအာရံုခံမႈ ဆံုးရွံုးၿခင္း
- စိတ္က်ေရာဂါ
- အသားအရည္ၾကမ္းတမ္းၿခင္း
- ပိန္ခ်ံဳးၿခင္း
- အေရၿပားေဖ်ာ့ေတာ့ၿခင္း
- ၀မ္းသြားၿခင္း
- ဆံပင္ကၽြတ္ၿခင္း
- ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ၿခင္း
- လက္ေခ်ာင္းထိပ္လက္သည္းခြံမ်ားတြင္ အၿဖဴစက္မ်ားၿဖစ္ေပၚၿခင္း စသည့္ လကၡဏာမ်ားကိုေတြ႔ရႏိုင္ပါတယ္ ။

ဇင့္ကို ဘယ္ေတြကေနတဆင့္ရရွိႏိုင္သလဲ ?

ဇင့္ကို ရရွိႏုိင္တဲ့ အဓိက အစားေသာက္ေတြကေတာ့ အသားေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ တၿခားအစား အေသာက္ေတြ ကေတာ့ ကမာ ၊ ကမုတ္ေကာင္ ၊ တရုတ္မုန္လာ ၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး ၊ အုတ္ဂ်ံဳ ၊ ေၿမပဲ ၊ မက္မြန္ ၊ ဂ်ံဳေစ့ ၊ ေရႊဖရံုေစ့ ၊ ဂ်င္းပင္ အၿမစ္ နဲ႔ ပီကမ္ pecan အေစ့ စသည္တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

ဇင့္ရဲ႕ ေကာင္းက်ိုးေတြက ဘာေတြလဲ ?

က်န္းမာေရးအေပၚ အေထာက္အကူၿပဳတဲ့ ဇင့္ရဲ႕ေကာင္းက်ိဳးေတြကေတာ့ ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။

အေရၿပား



ဇင့္ဟာ က်န္းမာလွပတဲ့အေရၿပားၿဖစ္ဖို႔အတြက္ မရွိမၿဖစ္လိုအပ္တဲ့အရာတစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္ ။ အနာေတြကို သက္ သာ ၿပီး healing ေကာင္းေစယံုသာမကပဲ အေရၿပားထိခိုက္ရွနာမ်ားကိုလည္းေသြးတိတ္ေစၿပီး ၀က္ၿခံကို လည္း သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစႏုိင္ပါတယ္ ။ ဇင့္ပါ၀င္တဲ့ ေသာက္ေဆးေတြဟာ အိပ္ရာနာ (bed sores) ၊ အေရၿပား အနာ ၊ အေအးနာ ( cold sores ) ၊ အာခံတြင္းအပူနာ ၊ ခြဲစိတ္အရာ ၊ မီးပူေလာင္နာ နဲ႔ တၿခားအ ေရၿပားမွာ ၿဖစ္တာအေတာ္မ်ားမ်ားကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္ ။ အနာသက္သာေစဖို႔အတြက္ အနာက်က္ ေစဖို႔အတြက္ ဇင့္ပါ၀င္တဲ့လိမ္းေဆးေတြကိုလည္း အသံုးၿပဳႏုိင္ပါတယ္ ။ ဇင့္ဟာ ကိုလာဂ်င္ (collagen) ေတြၿဖစ္ေပၚဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ သတၱဳဓါတ္တစ္မ်ိဳးၿဖစ္ၿပီး အင္ဇိုင္းေတြ ပံုမွန္လုပ္ေဆာင္ဖိုပလည္း ကူညီေပး ပါတယ္ ။ ဇင့္ဟာ astringent လည္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ Astringent ဆိုတာဟာ ဓါတုပစၥည္းတစ္ခုၿဖစ္ၿပီး အေရၿပား နဲ႔တစ္ရွူး ေတြကို က်ံဳ႕ၿခင္း ၊ က်ဥ္းၿခင္းနဲ႔တင္းၾကပ္ေစၿခင္းကို ၿဖစ္ေစပါတယ္ ။ Zinc oxide ဟာဆိုရင္လည္း အေရၿပား မွာ အေရာင္က်ၿခင္းအစြမ္းသတၱိရွိပါတယ္ ။ အေရၿပားကို ယားယံၿခင္းမွကာကြယ္ေပးၿပီး ေအးၿမေခ်ာ ေမြ႔ေစၿခင္း ၊ အနီကြက္မ်ားၿဖစ္ေပၚၿခင္းမွကာကြယ္ေပးၿပီး အေရၿပားစိုစြတ္ထိုင္းမႈိုင္းၿခင္းကိုလည္း ကာကြယ္ေပး ပါတယ္ ။ Dermatitis herpetiformis ဆိုတာဟာ နာတာရွည္အေရၿပားေရာဂါတစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္ ။ အေရၿပား မွာ အလြန္ယားယံၿပီး ပူေလာင္ၿခင္း နာက်င္ၿခင္းကို ခံစားရေစပါတယ္ ။ အေရၿပားေပၚမွာအထူးသၿဖင့္ တံေတာင္ ဆစ္ ၊ ဒူးေခါင္း ၊ တင္ပါးတို႔မွာ ၿပည္ဖုေလးေတြေပါက္ေစၿပီးနာက်င္ပါတယ္ ။ ဇင့္ဟာ ဒီအေရၿပား ေရာဂါမွာလည္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစတယ္လို႔ ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္ ။ ဇင့္ကို ၀က္ၿခံကုသဖို႔နဲ႔ကာကြယ္ဖို႔အတြက္လည္း အသံုးၿပဳႏုိင္ပါတယ္ ။ Zinc gluconate သို႔မဟုတ္ zinc sulfate တို႔ဟာ acne ကို ကုသေပးႏုိင္ၿပီး ၀က္ၿခံေၾကာင့္ ၿဖစ္တဲ့ ေရာင္ရမ္းမႈကို ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္ ။ ၿပီးေတာ့ အေရၿပားမွာ အန္ဒရိုဂ်င္ ေဟာ္မုန္း ေတြမ်ားလို႔ ၿဖစ္ေပၚ လာတဲ့ androgenic hormonal effects ေတြကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေစၿပီး အေရၿပား ရဲ႕အဆီဂ လန္းေတြ ရဲ႔လုပ္ေဆာင္မႈကို ပံုမွန္လည္ပတ္ေစပါတယ္ ။

ဇင့္ကို ေဗာက္ေပ်ာက္ကင္းေစဖို႔ Anti-dandruff အေနနဲ႔လည္းသံုးႏုိင္ပါတယ္ ။ Zinc pyrithione ကို တခါတ၇ံ ေဗာက္ေပ်ာက္ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ေတြမွာ ေတြ႔ရေလ့ရွိၿပီး အေရၿပားၿပႆနာေတြကို သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း ေစပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ဇင့္ပါ၀င္တဲ့ေသာက္ေဆးေတြဟာ ေဗာက္ေရာဂါကိုကာကြယ္ဖို႔ အသံုး၀င္ပါတယ္ ။ ဇင့္ရဲ႕အေရၿပား ေပၚမွာ အၿခားေကာင္းက်ိဳးတစ္ခုကေတာ့ အင္းဆက္ပိုးမႊားေတြကို သဘာ၀အေလွ်ာက္ ကာကြယ္ေပး ႏုိင္ၿပီး ေနေရာင္ၿခည္ဒါဏ္ကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္ပါတယ္ ။ ဇင့္ေအာက္ဆိုက္ဟာ ေနေရာင္ၿခည္ရဲ႕ UV Rays ကို ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္ ။ သြားဖံုးေရာဂါေတြကိုလည္း ကုသေပးႏုိင္ၿပီး ဗီတာမင္ ေအကို အသည္းကေန အေရၿပားကို ပို႔ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာလည္း အဓိက ပါ၀င္လံႈ႔ေဆာ္ေပးပါတယ္ ။ Zinc sulfate ဟာ contact dermatitis ကို ကုသေပးႏုိင္ၿပန္ပါတယ္ ။ Eczema လို႔ေခၚတဲ့ ႏွင္းခူေရာဂါမွာလည္း ဇင့္ကိုအသံုး ၿပဳႏိုင္ၿပီး ႏွင္းခူဟာ ခႏၶာကိုယ္မွာ ဇင့္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့လို႔ အဓိကၿဖစ္ၿခင္းပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

ဆီးၾကိတ္ေရာဂါ

ဇင့္ဟာ ဆီးၾကိတ္ေရာဂါေတြမွာလည္းအေရးၾကီးတဲ့ အခန္းက႑ကေနပါ၀င္ေနၿပန္ပါတယ္ ။ ဇင့္ ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ ဆီးၾကိတ္ၾကီးလာေစၿပီး ကင္ဆာကို ၿဖစ္ပြားေစနုိင္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ေန႔စဥ္ ဇင့္ ၁၅ ဂရမ္ကို လိုအပ္ၿပီး ဆီး ၾကိတ္ၾကီးၿခင္းကို ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္ ။

အေအးမိဖ်ားနာၿခင္း

ဇင့္ပါ၀င္တဲ့ေသာက္ေဆးေတြဟာ အေအးမိဖ်ားနာၿခင္းေတြရဲ႕ ၿပင္းထန္မႈနဲ႔ၾကာခ်ိန္ကို ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္ ။ ဇင့္ဟာ proinflammatory cytokinesis ရဲ႕ပမာဏကို ေလ်ာ့နည္းေစၿပီး ဒါဟာ အထူးသၿဖင့္ အေအးမိပိုး ၀င္ၿခင္း cold infections မွာ ပိုဆိုး၀ါးေစပါတယ္ ။

ပိန္ခ်ံဳးၿခင္း

ဇင့္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ကို ပိန္ေစၿပီး လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အစာစားခ်ိန္စိတ္ appetite ကို ထိမ္းခ်ဳပ္ႏုိင္စြမ္းရွိပါတယ္ ။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္

ဇင့္ဟာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ DNA repair and function အတြက္ မရွိမၿဖစ္လိုအပ္ပါတယ္ ။ ဆဲလ္ေတြ အလွ်င္ အၿမန္ၾကီးထြားေစဖို႔ နဲ႔ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ အဓိက ဆဲလ္ေတြတည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ ဇင့္ကို လိုအပ္ပါတယ္ ။

မ်ိဳးပြားၿခင္း

ေယာကၤ်ားေလးေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ ဇင့္ဟာ သုတ္ေကာင္မ်ားၿဖစ္ထြန္းေစၿခင္း ( spermatogenesis) နဲ႔ မ်ိဳးပြား အဂါၤေတြ ၿဖစ္ထြန္းေစဖို႔အတြက္ အေထာက္ အကူၿပဳပါတယ္ ။ မိန္းကေလးေတြမွာဆို၇င္လည္း မ်ိုးပြား အေၿခ အေန အားလံုး( ႏို႔ခ်ိဳတိုက္ေကၽြးခ်ိန္အပါအ၀င္) ဇင့္က အေထာက္အကူၿပဳေပးပါတယ္ ။

အထက္ေဖာ္ၿပပါေကာင္းက်ိဳးေတါအၿပင္ bilogical function အၿဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးၿခင္း ၊ ေရာဂါပိုးမႊား infection မ်ား အား တိုက္ထုတ္ေပးၿခင္း ၊ ဓါတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္း (antioxidant) အၿဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးၿခင္း ၊ အင္ဇုိင္း လည္ ပတ္မႈေတြကူညီေပးၿခင္း ၊ ဆီးၾကိတ္ကင္ဆာၿဖစ္ပြားႏိုင္မႈအားေလ်ာ့က်ေစၿခင္း ၊ နာတာရွည္ေမာ ပန္းႏြမ္း နယ္ၿခင္းအား သက္သာေစၿခင္း ၊ ထိပ္ေၿပာင္ၿခင္းႏွင့္ဆံပင္ကၽြတ္ၿခင္းအားကာကြယ္ေပးၿခင္း ၊ အရိုးဆံုးရွံုးၿခင္းအား ေလ်ာ့နည္းေစၿခင္း ႏွင့္ ညဖက္တြင္အၿမင္အာရံုခ်ိဳ႕ယြင္းၿခင္း (night blindness) ကိုကာကြယ္ ေပးႏုိင္ၿခင္း စတဲ့အစြမ္းသတၱိေတြရွိေနပါတယ္ ။

ဇင့္ဓါတ္ကို က်န္မာေရးရွူေထာင့္ကေန ဘယ္လိုအက်ိဳးရွိတယ္ဆိုတာကိုေကာင္းစြာသိရွိၿပိး ဗဟုသုတမ်ားစြာႏွင့္ ၿပည့္စံု ႏိုင္ၾကပါေစ ။

Ref : Organic Health (Health benefits of zinc )
: http://www.healthy-skincare.com

သက္တန္႔ခ်ိဳ

စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္

.......................

4 comments:

  1. ခုလိုမွ်ေ၀ေပးတာေက်းဇဴးပါ ေဒါက္တာ...။
    က်န္းမာေရးေဆာင္းပါးေတြ မ်ားမ်ားေရးႏိုင္ပါေစ..။


    ခင္တဲ႔
    မိုးေငြ႔

    ReplyDelete
  2. ကိုသက္တန္ ့

    အမခုတစ္ေလာ ဒူးနဲ႔လက္ေမာင္းရင္းမွာ ၾကာဆူးလိုမ်ိဳးနည္းနည္းေလးရွိတယ္ ဆံပင္လည္းကၽြတ္တယ္ ေသခ်ာတာက ေတာ့အမဇင္႔ဓတ္လိုတာၿဖစ္မယ္ .. အမ ကမာတို ့မုတ္တို ့မစားဖူး .. စားၾကည့္မယ္ ..
    ကိုသက္တန္ ့ေၿပာထားတာေတြ တစ္ခုမွ မစားၿဖစ္ဘူး
    ဒီေန ့က စၿပီးစားမယ ္လွလာရင္ ပံုနဲ႔တစ္ကြလာေၾကာ္ၿငာမယ့္


    ၾကည္ၾကည္

    ReplyDelete
  3. ခုလို ဗဟုသုတရေစမဲ့စာေတြေရးတင္ေပးတာ ေက်းဇူးပဲေနာ္ .... ေဒါက္တာၾကီး.... :))))

    ReplyDelete
  4. ေက်းဇူးပါဗ်ာ မသိေသးတာေတြသိခြင့္ရလို႔

    ReplyDelete