ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ဂ်ီပီဘ၀ (အပိုင္း ၂)

ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ဂ်ီပီဘ၀ (အပိုင္း ၂)

ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ဂ်ီပီဘ၀ကို အပိုင္းဆက္ေလးေတြေရးမယ္လို႔ ေၿပာၿပီး ဆက္မေရးၿဖစ္ခဲ့တာ အေတာ္ၾကာခဲ့ပါၿပီ ။ အပိုင္း (၁) နဲ႔တင္ရပ္ထားၿပီး တၿခားပို႔စ္ေတြကို လွည့္ေရးေနမိခဲ့တယ္ ။ ဂ်ီပီလုပ္သက္ေလး တစ္ႏွစ္ ေက်ာ္လာ ေတာ့ ေတြ႔ၾကံဳရတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြကို ခ်ေရးဖို႔ အခ်ိန္တန္လာပါၿပီ ။

စပ္ေဆးႏွင့္ လူနာမ်ား

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂ်ီပီေတြရဲ႕ အၾကီးမားဆံုးရန္သူကေတာ့ စပ္ေဆးေရာင္းသူမ်ားလို႔ပဲ ေပၚေပၚထင္ထင္ မွတ္ခ်က္ခ် မိပါတယ္ ။ ေရာင္းလိုက္တဲ့ စပ္ေဆးေတြ လတ္တေလာ လူနာဘာၿဖစ္ေနသလည္းေမး ၊ ၿပီးေတာ့ ေရာဂါ လကၡဏာ (Symptoms) သက္သာေစတဲ့ ေဆးေလးေတြေရာင္စံုစပ္ၿပီး ေပးလုိက္တာပါပဲ ။ ေဆးတိုးလို႔ တစ္ခြက္ ႏွစ္ခြက္နဲ႔ ေပ်ာက္တဲ့သူရွိသလိုပိုဆိုးသြားတဲ့လူနာေတြလည္း ဒုနဲ႔ေဒးပါပဲ ။ ဥပမာ bacteria ပိုးေၾကာင့္ၿဖစ္တဲ့ ၀မ္းသြားၿခင္း (diarrhoea) မွာ ပဋိဇီ၀ ပိုးသတ္ေဆး (Antibiotic) ထည့္မေပးပဲနဲ႔ Dicotil လို ေဆးမ်ိဳးေတြေပးၾကတယ္ ။ ဒီမွာတင္ လူနာက အၿပင္ကေတာ့ ၀မ္းပိတ္ၿပီး အတြင္းဖက္က ေမႊေနၿပီး ပိုဆိုး လာၿပန္ပါေရာ ။ ေနာက္တစ္ခုက Antibiotic ေတြကို ေပးခ်င္သလို ေပးေနၾကတဲ့ ကိစၥ ။ ဘာပဲၿဖစ္ၿဖစ္ ေဆးဆိုင္ေတြက Amoxicillin ဆိုလည္း ဖ်ားေနလား ေပးလိုက္တာပဲ ။ ၀မ္းကိုက္ေနလား ေရာ့ Metro ေသာက္ ။ ဟုတ္ ေနတာပဲ ။ ၾကားထဲမွာ ခံရတာက ဘာမွမသိနားမလည္တဲ့ လူနာေတြပါ ။ ပိုဆိုးတာက Antibiotic ေတြကို Course ကုန္ေအာင္မေပးၾကေတာ့ ၾကာလာေတာ့ Bacteria ပိုးေတြက ေဆးေတြကို ယဥ္ပါးလာၿခင္း (Resistance) ေတြၿဖစ္ၿပီး ေဆးမတိုးေတာ့တာပါပဲ ။

အမွန္ေတာ့ Antibiotic သည္ ေဆးဆိုင္မွာ တင္ေရာင္းလို႔ရတဲ့ (OTC - Over The Counter) အမ်ိဳးအစား မ ဟုတ္ပါဘူး ။ ဆရာ၀န္တစ္ဦးဦး ညႊန္ၾကားမွသာ ေသာက္သံုးရတဲ့ (Prescription) ေဆးမ်ိဳးၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဘာ ေၾကာင့္မ်ား ေဆးဆိုင္ေတြမွာ ပိုးသတ္ေဆး (Antibiotic)ေတြကို ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္မပါပဲ ေရာင္းခ် ခြင့္ၿပဳ ေနၾကသလဲဆိုတာကိုေတာ့ မစဥ္းစားတတ္ေအာင္ပါပဲ ။ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ Health Care System မွာ လစ္လွ်ဴရွု ထား တဲ့ အားနည္းခ်က္တစ္ခု အၿဖစ္ ၿမင္မိပါတယ္ ။ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ အေရးယူေဆာင္ရြက္တာမ်ိဳး ရွိသင့္ ေနပါၿပီ ။

ဒီကိစၥကို ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ရဲ႕ View ကေနမၾကည့္ပဲ လူနာေတြဖက္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၿပႆနာ ေလးေတြရွိေနတာကိုေတြ႔ရပါတယ္ ။ စပ္ေဆးကို တစ္ခြက္ တစ္ရာနဲ႔ သံုးခြက္ေလာက္ သေသာက္ရင္ေပ်ာက္ ၊ ဆရာ၀န္ဆီေဆးလာထိုးရင္ ေထာင့္ငါးရာ ႏွစ္ေထာင္ ၊ သူတို႔ဘယ္လမ္းကို ေရြးခ်ယ္ၾကမယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ ။ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေၿခခံ လူအမ်ားစုဟာ လက္လုပ္လက္စားနဲ႔ ဆင္းရဲသားေတြမ်ားပါတယ္ ။ အသိပညာ ခ်ိဳ႕တဲ့ တဲ့အၿပင္ ေငြေၾကးမၿပည့္စံုမႈေၾကာင့္ စပ္ေဆးေတြကို အားကိုးေနၿခင္းကိုလည္း အပစ္မဆိုသာပါဘူး ။ ဆရာ၀န္ ေတြဖက္က ယူသင့္သေလာက္သာယူ ၿပီး ရိတ္လိုက္မယ္ဟဲ့ ပါးပါးလွီးလိုက္မယ္ဟဲ့ ဆိုတဲ့ လူသားမဆန္တဲ့ ရုိင္းစိုင္းတဲ့အေတြးေတြကို ေခါင္းထဲက ထုတ္ထားဖို႔ လိုပါတယ္ ။

ဒီေန႔ၿဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို ၿခံဳၾကည့္ရင္ ဆရာ၀န္ေတြ Medical Ethic (ေဆးပညာက်င့္၀တ္) နည္းလာ တာနဲ႔အမွ် လူနာေတြဖက္က ယံုၾကည္ကိုးစားမႈနည္းလာတာလည္း ၀မ္းနည္းစရာ ၿဖစ္ရပ္ၾကီးပါပဲ ။ လူနာေတြ ဖက္က ယံုၾကည္မႈေပးဖို႔ လိုအပ္သလို ဆရာ၀န္ေတြဖက္ကလည္း ဆရာ၀န္ပီသစြာ ေနထိုင္ၾကဖို႔ လိုေနပါၿပီ ။ လူနာနဲ႔ဆရာ၀န္အၿပန္အလွန္ယံုၾကည္ကိုးစားၿပီး ရိုးသားၿဖဴစင္တဲ့ၿဖစ္ရပ္ေလးေတြရွိေနပါေသးတယ္ ။ အဲဒီထဲက အၿဖစ္အပ်က္ေလးတစ္ခုကို ေၿပာၿပပါ့မယ္ ။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ လေလာက္ကေပါ့ ။ ကၽြန္ေတာ္ထိုင္တဲ့ ေဆးခန္းေရွ႕မွာ စံပါယ္ပန္းေလးေတြ ၊ ေရႊပန္းေငြ ပန္းေလး ေတြကို တစ္လမ္း၀င္တစ္လမ္းထြက္ ေရာင္းတဲ့ လင္မယားႏွစ္ေယာက္ အၿမဲၿဖတ္သြားေလ့ရွိပါတယ္ ။ တစ္ေန႔ ေဆးခန္းမွာ ပန္းလာေရာင္းပါတယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ေန႔တိုင္းလည္း ဘုရားပန္းကပ္ရတယ္ ၊ ေနာက္ၿပီး တစ္ေန႔ ပိုက္ဆံ ၂၀၀ ေလာက္ပဲ လွဴတဲ့သေဘာပဲ ဆိုၿပီး ေန႔တိုင္းပန္း၀ယ္ပါတယ္ ။ ဒီလိုနဲ႔ လနဲ႔ ခ်ီၿပီး အဲဒီပန္းသည္လင္မယားႏွစ္ေယာက္ဆီက ေန႔တိုင္းပန္း ၀ယ္ၿဖစ္တယ္ဆိုပါစို႔ ။ တစ္ေန႔ေတာ့ ပန္းေရာင္းတဲ့ မိန္းမက သူ႔ကေလးေလး ေနမေကာင္းလို႔ ေဆးခန္းၿပဖို႔ကလည္း တစ္ေန႔လုပ္တစ္ေန႔စားၿဖစ္တဲ့အတြက္ သိပ္မလြယ္ ကူေၾကာင္း ၊ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လို လုပ္ရမလည္းဆိုၿပီး အၾကံေတာင္းပါတယ္ ။ အမွန္ေတာ့ ကၽြန္ ေတာ့္ဆီက ေဆးညႊန္း (Prescription) ကို လုိခ်င္လို႔နဲ႔တူပါတယ္ ။ လူနာကို မစမ္းသပ္ပဲ အထူးသၿဖင့္ ကေလး ငယ္ေတြမွာ ေဆးညႊန္းေပးရတာ အႏၱရာယ္ၾကီးတဲ့အတြက္ ပိုက္ဆံအတြက္ ပူစရာမလိုေၾကာင္း ေဆးခန္းကို ေခၚလာခဲ့ပါလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေၿပာခဲ့တယ္ ။ ေနာက္ရက္ၾကေတာ့ ေဆးခန္းကို ေရာက္လာပါတယ္ ။

အသက္ ငါးႏွစ္ ၊ အဖ်ား ၁၀၀ ၊ Hess's test(-) ေသြးလြန္တုပ္ေကြးလကၡဏာမရွိ ၊ အဆုတ္ ႏွလံုးပံုမွန္ သာမန္ Acute Viral Infection ေလးပါပဲ ။ ဒါနဲ႔ က်ေနာ္အဲဒီကေလးကို Treatment ေပးခဲ့ပါတယ္ ။ ၿပန္ခါနီးက်ေတာ့ ပိုက္ဆံ တစ္ေထာင္တန္ေလးထုတ္ေပးပါတယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္က ပိုက္ဆံေပးဖို႔မလိုေၾကာင္း ၊ အဲဒီတစ္ေထာင္ကို ကေလးကို အားရွိတဲ့ အစားအစာေလးေတြကို ၀ယ္ေကၽြးလိုက္ပါလို႔ မွာခဲ့တယ္ ။ သူတို႔ေတြ ေက်းဇူးေတြ အထပ္ထပ္တင္ၿပီး ၿပန္သြားၾကတယ္ ။ ေနာက္တစ္ပါတ္ေလာက္က်ေတာ့ သူ႔ေယာကၤ်ားက အဖ်ားေတြတက္ၿပီး အသည္း ၾကီးၿခင္း(Hepatomegaly ) နဲ႔ေရာက္လာပါတယ္ ။ အေၿခအေနက ေဆးရံုတင္ဖို႔ Indication ေတြရွိ ပါတယ္ ။ ဒါနဲ႔ေဆးရံုကို ဒီည သြားဖို႔အဆင္မေၿပေၾကာင္းပိုက္ဆံစုရမွာၿဖစ္ေၾကာင္းေၿပာပါတယ္။က်ေနာ္လည္း ဒီတစ္ည သက္သာေအာင္ဆိုၿပီး အဖ်ားက်ေအာင္ လိုအပ္တာေတြလုပ္ေပးၿပီး ေဆးရံုသြားဖို႔ အညႊန္းေရး ေပးခဲ့ တယ္ ။ ဒီမွာတင္ ၿပန္ခါနီးက်ေတာ့အရင္ကေလးတုန္းကလည္း ပိုက္ဆံမယူလို႔ အားနာေၾကာင္း အခုတစ ္ေခါက္ ယူဖို႔ေၿပာပါတယ္ ။

က်ေနာ္လည္း ေသခ်ာရွင္းၿပခဲ့တယ္ ။ ေဆးရံုတက္ရတယ္ဆိုတာ စရိတ္ၾကီးၿပီး တစ္ေထာင္ ႏွစ္ေထာင္ကအစ တန္ဖိုးရွိေၾကာင္း ဒါေၾကာင့္ အခုေပးမယ့္ပိုက္ဆံကို ေဆးရံုစရိတ္မွာသံုးဖို႔ မွာလိုက္ပါတယ္ ။ ဒီမွာတင္ လင္မယား ႏွစ္ေယာက္စလံုးက က်ေနာ့္ကို မၿမင္ဖူးတဲ့လူတစ္ေယာက္လို စိုက္ၾကည့္ၿပီး ေဆးခန္းေရွ႕ေလးမွာ ထိုင္ခ် လိုက္ၾကပါတယ္ ။ ၿပီးေတာ့သူတို႔ကေလးေလးပါ ထိုင္ခိုင္းၿပီး ကန္ေတာ့ပါေလေရာ ။ ဘုရားေရ ... က်ေနာ့္ အတြက္အဲဒီေလာက္ၾကီးေတာင္ ကန္ေတာ့ဖို႔ မလိုပါဘူးဆိုၿပီး အတင္းကိုၿပန္ထခိုင္းရပါတယ္ ။ သူတို႔ မ်က္၀န္းမွာ လည္း မ်က္ရည္ေတြစို႔လို႔ ။ ဆရာကကၽြန္ေတာ္တို႔ ထက္ငယ္ေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႔ခဲ့ဖူးတဲ့ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ မတူလို႔ ကန္ေတာ့တာပါပဲ ။ ကၽြန္ေတာ္လည္းဘာဆက္ေၿပာရမွန္းမသိခဲ့ဘူး ။ ဆရာ၀န္ေတြအားလံုး ဒီလိုပါပဲလို႔ သူတို႔ကို ႏွစ္သိမ့္ေပးခဲ့တယ္ ။ ေနာက္ရက္ကစၿပီး သူတို႔ ပန္းလာေရာင္းရင္ ပိုက္ဆံမယူေတာ့ဘူး ။ဒါနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ လည္း ပိုက္ဆံ မယူရင္ပန္းလည္းမယူေတာ့ဘူးလို႔ ၿခိမ္းေၿခာက္လိုက္မွ ပိုက္ဆံ ၂၀၀ ကိုၿပန္ယူပါတယ္ ။ ဘယ္ ေလာက္ေတာင္ ရိုးသားၿဖဴစင္တဲ့ စိတ္ဓါတ္ေလးေတြပါလဲ ။

ဘယ္ေလာက္ပဲ ေခတ္ေတြေၿပာင္းေၿပာင္း လူဟာ လူပါပဲ ။ လူပီသေအာင္ေနမယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္ၿဖစ္ေစ လူနာ ၿဖစ္ေစ ဆက္ဆံေရးသည္ အၿမဲတမ္း ရုိေသယံုၾကည္ ကိုးစားေနမွာအမွန္ပါပဲ ။ အဓိက ဆိုလိုခ်င္ တဲ့အေၾကာင္း ကေတာ့ ဆရာ၀န္သည္ ဆရာ၀န္ပီသစြာ လူနာေတြကို ေစတနာထားမယ္ဆိုရင္ လူနာေတြဖက္က တုံၿပန္တဲ့ Response သည္ ၿဖဴစင္လွပေနမွာ အမွန္ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ဂ်ီပီဘ၀ (အပိုင္း ၁) ဖတ္ရန္ ။

ဆက္လက္ေရးသားသြားပါဦးမည္ ။

သက္တန္႔ခ်ိဳ
16 Oct 2010


စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................