ဗီတာမင္ B1 ခ်ိဳ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ၿဖစ္ေသာ သူငယ္နာေရာဂါ (Beri Beri)

ဗီတာမင္ B1 ခ်ိဳ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ၿဖစ္ေသာ သူငယ္နာေရာဂါ (Beri Beri)



ဗီတာမင္ ဘီ၀မ္း ဆိုတာဘာလဲ ?

ဗီတာမင္ ဘီ၀မ္းကို သိုင္ယာမင္း (Thiamine ) လို႔ေခၚပါတယ္ ။ သူက ကစီဓါတ္ေတြကို ၿဖိဳခြဲဖ်က္ဆီး တဲ့ၿဖစ္စဥ္မွာ အကူပစၥည္း Co-Enzyme အၿဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္ ။ Acetylcholine ေတြၿဖစ္ေပၚ လာဖို႔အတြက္လည္း ဘီ၀မ္းဟာ မရွိမၿဖစ္လိုအပ္ပါတယ္ ။ Acetylcholine ဆိုတာကေတာ့ Peripheral nervous system နဲ႔ Central nervous system မွာ neurone တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုၾကားမွာ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးတဲ့ neurotransmitter အၿဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ အရာၿဖစ္ပါတယ္ ။

Beri Beri သူငယ္နာေရာဂါဆိုတာဘာလဲ ?

ဘယ္ရီဘယ္ရီဟာ ကေလးငယ္ အသက္ ၂ လမွ ၃ လအတြင္း ေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္ ။ အထူးသၿဖင့္ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြမွာ အေမက ဘီ၀မ္းဓါတ္ခ်ိဳ႔တဲ့ေနခဲ့ရင္ႏို႔စို႔ကေလးငယ္ေတြမွာ သူငယ္နာေရာဂါ Beri Beri ၿဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္ ။

Beri Beri ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိသလဲ ?

၁ ။ ႏွလံုးႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေသာ Cardiac form
ကေလးငယ္ဟာ အေကာင္းၾကီးကေန ရုတ္တရက္ၿပာႏွမ္းလာတတ္ပါတယ္ ။ ကေလးဟာ ေမာပန္းေနၿပီး ႏွလံုးခုန္းႏွုန္းေတြဟာလည္း ၿမန္ေနပါမယ္ ။ အနည္းဆံုး တစ္မိနစ္မွာ ႏွလံုးခုန္ႏွုန္း ၁၀၀ အထက္မွာ ရွိေနပါမယ္ ။ ကေလးဟာ အသက္ရွုတဲ့ေနရာမွာ ရွုိက္ရွိုက္ၿပီးရွုေနရၿခင္း ၊ မ်က္ႏွာေဖာင္းလာၿခင္း ၊ ေရာင္ရမ္းလာၿခင္း ၊ အသဲၾကီးလာၿခင္း ၊ ဆီးသြားနဲ လာၿခင္းတို႔နဲ႔ တြဲေတြ႔ရပါတယ္ ။

၂ ။ အသံႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေသာ Aphonic form
၂၄ နာရီကေန ၄၈ နာရီအတြင္းမွာ ကေလးဟာ ဆက္တိုက္ ငိုလာေနရင္းကေန တၿဖည္းၿဖည္းအသံတိမ္၀င္လာၿပီးေနာက္ဆံုး အသံလံုး၀ေပ်ာက္သြားပါမယ္ ။

၃ ။ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေနေသာ Pseudomeningitic form
ဂဏာမၿငိမ္ၿဖစ္ၿခင္း ၊ တက္ၿခင္း ၊ သတိလစ္ၿခင္း ၊ ေမ့ေမ်ာေနၿခင္းတို႔နဲ႔ တြဲေတြ႔ရပါတယ္ ။

Beri Beri မွန္းဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲ ?

၁ ။ ဘီ၀မ္းတိုက္ေကၽြးၾကည့္ၿခင္း (ေယ်ဘူယ်အေၿခအေနၿပန္ေကာင္းလာမယ္ ၊ ႏွလံုးခုန္ႏွုန္းပံု မွန္ၿပန္ ၿဖစ္သြား မယ္ ၊ အသဲအရြယ္အစားၿပန္ေသးသြားမယ္ ၊ ၂ နာရီအတြင္းဆီးၿပန္သြားမယ္ ) ဒါဆိုရင္ေတာ့ ကေလးဟာ ဘီ၀မ္းခ်ိဳ႔တဲ့လို႔ ဘယ္ရီဘယ္ရီၿဖစ္ေနတယ္ေပါ့ ။
၂ ။ ေသြးစစ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ Lactic acid နဲ႔ Pyruvic acid level ေတြၿမင့္တက္ေနၿခင္း
၃ ။ ေသြးနီဥဆဲလ္ Transketolase ေလ်ာ့နည္းေနၿခင္း

Beri Beri ကိုဘယ္လိုကုသမလဲ ?

အေမေရာ ကေလးေရာ တၿပိဳင္တည္းကုသရပါမယ္ ။ ကေလးကို Vitamin B1 50mg ကို အသားေဆးတစ္ၾကိမ္ထုိးေပးၿပီး ေနာက္ပိုင္း ပါးစပ္ကေန ဘီ၀မ္းဆက္လက္ တိုက္ေကၽြးပါတယ္ ။ အေမကို Vitamin B1 50mg ပါ၀င္တဲ့ေဆးၿပား သို႔မဟုတ္ B complex ပါ၀င္တဲ့ေဆးၿပား တစ္ေန႔တစ္ၿပားေန႔စဥ္ ပံုမွန္တိုက္ေကၽြးပါတယ္ ။

Beri Beri ကို ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ ?

အေမက အထူးသၿဖင့္ ဗီတာမင္ဘီ၀မ္းပါ၀င္တဲ့ အစားအစာေတြကို လံုေလာက္မွ်တစြာ စားသံုးေပးရပါမယ္ ။ (ဥပမာ ၀က္သား ၊ ေၿမပဲ ၊ ပဲအမ်ိဳးအမ်ိဳး ) ။


ဘီ၀မ္းဓါတ္ကို ဆုတ္ယုတ္ေစတဲ့ ေခ်ဖ်က္ေပးတဲ့ Thiaminase ပါရွိတဲ့ ငါးေတြကိုေတာ့ ေရွာင္ရွားရပါမယ္ ။

စားေရးသူ.....သက္တန္႔ခ်ိဳ (၁၀း၀၀ ည ၂၃.၁၁.၀၉)

စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................