Lacithin အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

Lacithin အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

လက္ဆီသင္ ဆိုတာဟာ ဥေတြရဲ႕ အႏွစ္ေတြ ၊ တိရိစၧာန္နဲ႔ အပင္ေတြရဲ႕ တစ္ရွူးေတြမွာ ေတြ႔ရေလ့ရွိတဲ့ အ၀ါေရာင္ အညိဳေရာင္ အဆီအုပ္စုမ်ားကိုရည္ညႊန္းေခၚဆိုၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ လက္ဆီသင္ကို phosphoric acid , choline , fatty acids , glycerol , gylcolipids, triglycerides နဲ႔ phospholipids ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားပါတယ္ ။ Phospholipids ဆိုတာကေတာ့ phosphatidylcholine, phosphatidylethanolamine နဲ႔ phosphatidylinositol စ တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြကို ဆိုလိုပါတယ္ ။ Lacithin ဆိုတဲ့စကားလံုးကို ၁၈၄၇ ခုႏွစ္မွာ ၿပင္သစ္ႏုိင္ ငံမွ ဓါတုေဗဒနဲ႔ ေဆး၀ါးပညာရွင္ Theodore Gobley က သန္႔စင္ေသာ phosphatidylcholine ကို သတ္မွတ္ရန္အတြင္ စတင္ေဖာ္ၿပခဲ့ပါတယ္ ။ Globley ဟာ လက္ဆီသင္ကို egg yolk ( lekithos ) - ေရွးေဟာင္း ဂရိဘာသာစကားမွ ပြားယူထားၿခင္းၿဖစ္ၿပီး ၁၈၇၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ phosphatidylcholine ရဲ႕ၿပီး ၿပည့္စံုတဲ့ ဓါတု ေဖာ္ၿမဴလာအၿဖစ္ေဖာ္ၿပခဲ့ပါတယ္ ။ ဒီၾကားထဲမွာ သူဟာ လက္ဆီသင္ရဲ႕ ဇီ၀ အခ်က္ေတြ ၿဖစ္တဲ့ ေသြးၿပန္ေၾကာ ၊ သည္းေၿခရည္ ၊ လူ႔ဦးေႏွာက္တစ္ရွူး ၊ ငါးဥ ၊ ၾကက္နဲ႔ သိုးေတြရဲ႕ဦးေႏွာက္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ ပတ္သတ္ေနတာေတြကို ေဖာ္ၿပခဲ့ပါတယ္ ။



လက္ဆီသင္ကို ဓါတုနည္းပညာအရ hexane ကိုအသံုးၿပဳ ထုတ္လုပ္ၿပီး သဘာ၀နည္းေတြအရ ပဲပုပ္မွ ထုတ္ လုပ္ပါတယ္ ။ ေရမွာေပ်ာ္၀င္ႏုိင္တဲ့အစြမ္းအနည္းငယ္သာရွိပါတယ္ ။ Aqueous solution ထဲမွာေတာ့ သူ႔ရဲ႕ phospholipid ေတြဟာ အလႊာ ၂ လႊာပါေသာ အခ်ုပ္ၿပား liposomes ၊ micelles အၿဖစ္ ၿဖစ္ေပၚေစႏိုင္ၿပီး အဲဒီလိုၿဖစ္ေပၚ ၿခင္းဟာ ေရဓါတ္နဲ႔ အပူခ်ိန္အေပၚ မူတည္ပါတယ္ ။ လက္ဆီသင္ကို အစား အေသာက္ ၿဖည့္စြက္စာ Food supplement အၿဖစ္နဲသာမက ေဆးပညာ အသံုးၿပဳမႈ Medical use အတြက္ ပါ ေရာင္းခ်ၾကပါတယ္ ။ ခ်က္ၿပဳတ္တဲ့အခါမွာေတာ့ emulsifier ( အဆီအနည္းငယ္ပါေသာ အရည္ ) အၿဖစ္အ သံုးၿပဳၾကၿပီး ေစးကပ္ၿခင္းကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ၿဖစ္ပါတယ္ ။

Phosphatidylcholine ကို သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ိဳးစံု cellular organisms ေတြမွာ ေတြ႔ရွိရၿပီး အဲဒါဟာ ဆဲလ္အ ကာေတြ ရဲ႕ phospholipid အစိတ္အပိုင္းရဲ႕ အဓိက ပါ၀င္မႈလည္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ လက္ဆီသင္ကို အစား အေသာက္ ထုတ္လုပ္သူေတြက အဆီထဲမွာ phospholipids ကို ေရာၿပီးထုတ္လုပ္ၾကပါတယ္ ။ လက္ဆီသင္ကို အေစ့အ ဆံေတြရဲ႕ အဆီေတြကေန နည္းပညာသံုးၿပီး ထုတ္လုပ္ရယူပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ လက္ဆီသင္ဟာ အမ်ိဳး မ်ိဳးေသာ phospholipids ေတြရဲ႕ အေရာအေႏွာၿဖစ္ၿပီး ပါ၀င္ဖြဲ႔စည္းမႈကေတာ့ မူရင္းလက္ဆီသင္အေပၚ မူတည္ ပါတယ္ ။ အဓိက လက္ဆီသင္ရဲ႕ ဇစ္ၿမစ္ကေတာ့ ပဲပုပ္မွရရွိတဲ့ အဆီၿဖစ္ပါတယ္ ။ EU ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ အရ အစားအေသာက္ေတြမွာ အလာဂ်င္ေတြ မ်ားလာတာကို ေရွာင္ရွားဖို႔နဲ႔ မ်ိဳးဗီဇ ၿပဳၿပင္ထား တဲ့ ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြကို ပယ္ရွားဖို႔အတြက္ ေနၾကာဆီကေနရရွီတဲ့ လက္ဆီသင္ ကို ေနာက္ပိုင္း မွာ ေၿပာင္းလဲလာခဲ့ၾကတယ္ ။ ပဲပုပ္နဲ႔ ေနၾကာေတြကေန ရရွိတဲ့ လက္ဆီသင္ေတြရဲ႕ အဓိက phospholipids ေတြကေတာ့ phosphatidyl choline, phosphatidyl inositol, phosphatidyl ethanolamine, နဲ႔ phosphatidic acid တို႔ပဲၿဖစ္ၾကပါတယ္ ။ သူတို႔ကို အတိုေကာက္အေနနဲ႔ PC,PI,PE နဲ႔ PA ဆိုၿပီးအသီး သီးေခၚၾကပါတယ္ ။

လက္ဆီသင္အား ေရသြင္းၿဖိဳခြဲၿခင္း

လက္ဆီသင္ကို သူထည့္ေပါင္းတဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြမွာ သင့္ေလွ်ာ္စြာ ထည့္ေပါင္းဖို႔ နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ performance ကို ပိုေကာင္းေစဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ အင္ဇိုင္းေတြရဲ႕အကူအညီနဲ႔ Hydrolysed - ေရသြင္း ၿဖိဳခြဲရပါတယ္ ။ Hydrolysed လုပ္ထားတဲ့ လက္ဆီသင္မွာဆိုရင္ phospholipids ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုမွာ phopholipase ကေန ဖယ္ရွားေပးတဲ့ fatty acid တစ္ခုရွိပါတယ္ ။ အဲဒီလို phospholipids ေတြကို lyso-phospholipids လို႔ေခၚပါတယ္ ။ အသံုးမ်ားတဲ့ phospholipase ကေတာ့ Phospholipase A2 ၿဖစ္ၿပီး သူက glycerol ရဲ႕ C2 ေနရာကေန fatty acid ကို ဖယ္ရွားေပးပါတယ္ ။ လက္ဆီသင္ကို fractionation လို႔ေခၚတဲ့ ၿဖစ္စဥ္တစ္ ခုနဲ႔လည္း modify လုပ္ႏုိင္ပါေသးတယ္ ။ အဲဒီၿဖစ္စဥ္မွာဆိုရင္ လက္ဆီသင္ကို alcohol နဲ႔ (အထူးသၿဖင့္ အီသေနာ) ေရာပါတယ္ ။ အခ်ိုဳ႔ေသာ phosphatidylcholine ကဲ့သို႔ phospholipids ေတြဟာ အီသေနာ မွာ ေကာင္းမြန္စြာ ေပ်ာ္၀င္ႏုိင္ၿခင္းရွိပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႔ေသာ ေဖာ့စ္ပို လစ္ပစ္ ေတြကေတာ့ အီသေနာ မွာ ေပ်ာ္၀င္ႏုိင္ၿခင္းမရွိပါဘူး ။

လက္ဆီသင္၏ဂုဏ္သတၱိမ်ားႏွင့္အသံုး၀င္ပံုမ်ား

လက္ဆီသင္မွာ ပ်စ္ခၽြဲၿပီး ေခ်ာက်ိတဲ့ ဂုဏ္သတိၱရွိတဲ့အတြက္သူ႔ကို surfactant အေနနဲ႔အသံုးၿပဳၾကပါတယ္ ။ လက္ဆီ သင္ကို လူ႔ခႏၶာကိုယ္ကေနလံုး၀ ဇီ၀ ၿဖစ္ပ်က္မႈ ( Totally metabolism ) ကို ၿပဳလုပ္ႏိုင္ၿပီး အစာေခ် တဲ့အခါမွာလည္းအ ဆိပ္အေတာက္မၿဖစ္ေစႏုိင္ပါဘူး ။ လက္ဆီသင္ကို အစားအေသာက္ေတြထဲမွာ ၿဖည့္စြက္ ၿခင္း ၊ တိရိစၱာန္မ်ားအား အစာေကၽြးၿခင္း ၊ ေဆးၿခယ္ၿခင္း နဲ႔တၿခား စက္မႈ လုပ္ငန္းေတြမွာလည္း က်ယ္ၿပန္႔စြာ အသံုးၿပဳႏိုင္ပါတယ္ ။

လက္ဆီသင္ႏွင့္ အစားအစာမ်ားတြင္အသံုးၿပဳၿခင္း ၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာအခ်က္မ်ား

အဆိပ္အေတာက္မရွိတဲ့ လက္ဆီသင္ဟာ အစားအစာေတြမွာ ထည့္သြင္းဖို႔ သင့္ေလ်ာ္ၿပီး အစာေတြ ၿပဳၿပင္တဲ့ေန ရာနဲ႔ ထပ္ေပါင္းထည့္ဖို႔ ရည္ရြယ္ၾကပါတယ္ ။ အစားအေသာက္ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းေတြမွာေတာ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ မ်ိဳးစံုနဲ႔သံုးၾကပါတယ္ ။ US FDA ကလည္း လက္ဆီသင္ကို လူေတြစားသံုးဖို႔ အႏၱရာယ္ ကင္းစင္ေၾကာင္းေ ထာက္ခံခ်က္ေပးထားၿပီးၿဖစ္ပါတယ္ ။ လက္ဆီသင္ကို EU ကေန E number E 322 နဲ႔ Food additive အၿဖစ္ သတ္မွတ္ထားၿပီးၿဖစ္ပါတယ္ ။ ပဲပုပ္ကေန ထြက္တဲ့ လက္ဆီသင္မွာ ကလိုစထေရာ နဲ႔ triglycerides ေတြကို ေလ်ာ့က်ေစတဲ့အစြမ္းရွိပါတယ္ ။ ေကာင္းမြန္တဲ့အဆီေတြၿဖစ္တဲ့ High density lipoprotein ေတြ ကို ေသြးထဲမွာ မ်ားေစပါတယ္ ။ လက္ဆီသင္ granules 7.5 grams ( တစ္ဇြန္းစာ ) မွာ phosphatidyl choline 1700 mg , phosphatidyl inositol 1000 mg , နဲ႔ essential fatty acids အထူး သၿဖင့္ linoleic acid 2,200 mg ပါ၀င္ပါတယ္ ။ သူ႔မွာ အလြန္အဖိုးတန္တဲံ Omega 3 linolenic acid (fish oil) ပါ ၀င္ပါ တယ္ ။ လက္ဆီသင္ပါ၀င္တဲ့ ေဆးေတာင့္ေတြကို ယခုအခါမွာ ေစ်းကြက္ထဲအလြယ္တကူ ရရွိေနႏုိင္ၿပီၿဖစ္ ပါတယ္ ။

သက္တန္႔ခ်ိဳ
5 Sept 2011

စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................