ဧရာ၀တီ ၿမစ္ဟာ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အလယ္ဗဟိုကေန ၿဖတ္သန္းစီးဆင္းေနတဲ့ အသက္ေသြးေၾကာသဖြယ္ အဓိက ၿမစ္ၾကီး တစ္စင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဧရာ၀တီၿမစ္ဟာ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ ၿမစ္ၾကီး တစ္လက္ ္္လည္း ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဧရာ၀တီၿမစ္ရဲ႕ စုစုေပါင္းအရွည္ဟာ ၂၁၇၀ ကီလိုမီတာ ၿဖစ္ၿပီး ၁၃၄၈ မိုင္ၿဖစ္ပါတယ္ ။
ဧရာ၀တီၿမစ္ကမ္းပါးေဘးမွာ ယာယီတဲေလးေတြထိုးၿပီး တံငါလုပ္ငန္းနဲ႔ ယာလုပ္ငန္းကို အဓိကထားၿပီး လုပ္ ကိုင္ၾကတဲ့ ရိုးသားတဲ့ ၿမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္ ။ ဧရာ၀တီၿမစ္ဟာ ကခ်င္ၿပည္နယ္မွ အစၿပဳၿပီး ေမခၿမစ္နဲ႔ မလိခ ၿမစ္တို႔ ေပါင္းဆံုၿပီး စတင္စီးဆင္းလာၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္ ။
ဧရာ၀တီၿမစ္ရဲ႕ အမည္ဟာ airavati ကေနအစၿပဳဆင္းသက္လာၿပီး Elephant River လို႔လည္း အဓိပၸါယ္ ရ ပါ ေသးတယ္ ။ ေရွးရာဇ၀င္ေတြအရ ဘုရင္ မိဖုရားေတြဟာ စစ္ပြဲေတြ ေအာင္ၿမင္ၿခင္း အထိမ္းအမွတ္အၿဖစ္ ဧရာ ၀တီ ၿမစ္ထဲမွာ ေလာင္းေလွေတြနဲ႔ လွည့္လည္ေအာင္ပြဲခံေလ့ရွိပါတယ္ ။ ၿမန္မာလူမ်ိဳး အားလံုးလိုလိုဟာ ဧရာ၀တီ ၿမစ္ၾကီး ကို ခ်စ္ခင္ၿမတ္ႏုိးတဲ့စိတ္ေတြ ကိန္းေအာင္းေနပါတယ္ ။
ဧရာ၀တီၿမစ္ၾကီးဟာ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေၿမာက္ပိုင္းနဲ႔ ေတာင္ပိုင္းကို ဆက္သြယ္ထားတဲ့ အဓိက ေရလမ္း ေၾကာၿဖစ္ၿပီး အက္ဒမန္ ပင္လယ္ထဲကို ေနာက္ဆံုးစီး၀င္ပါတယ္ ။ ဟိုးေရွးယခင္ ေၿခာက္ရာစုေလာက္ကတုန္းက ဧရာ၀တီၿမစ္ကို ကုန္သြယ္မႈနဲ႔ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးအတြက္ အမ်ားဆံုး အသံုးၿပဳခဲ့ၾကပါတယ္ ။ ဆည္ေၿမာင္းေတြ ေဖာက္ ၿပီး ကူးလူးဆက္သြယ္မႈေတြ မ်ားလာတဲ့အခါ ဧရာ၀တီၿမစ္ၾကီးကို အသံုးၿပဳၿပီး ၿဗိတိသွ်ေတြက ၿမန္မာႏိုင္ငံ ကို ကၽြန္ၿပဳခဲ့ၾကပါေသးတယ္ ။ ၿမန္မာႏိုင္ငံ ေတာင္ဖက္ပိုင္း ေဒသေတြမွာ ဧရာ၀တီၿမစ္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဆန္စပါးကိုလည္း အဓိကစိုက္ပ်ိဳးေလ့ရွိပါတယ္ ။
ယခုအခါမွာေတာ့ ဧရာ၀တီၿမစ္ၾကီးဟာ တိမ္ေကာလာတဲ့အတြက္ သဲေသာင္ၿပင္မ်ား အမ်ားအၿပား ေပၚထြန္း လာတဲ့အတြက္ ယခင္ကေလာက္ က်ယ္၀န္ၿခင္းမရွိေတာ့ပါဘူး ။ ေပၚထြန္းလာတဲ့ သဲေသာင္ၿပင္မ်ားေပၚမွာပဲ ေတာသူေတာင္သားေတြဟာ မတ္ပဲ ၊ ဗိုလ္ကိတ္ ၊ ပဲလြန္း ၊ ပဲၾကီး ၊ေၿမပဲ ၊ ဖရဲ စတဲ့ သီးႏွံမ်ိဳးစံုကို စိုက္ပ်ိဳး ၾကပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ရာသီဥတု ပူၿပင္းလာၿခင္းနဲ႔ သဲေသာင္မ်ားေပၚထြန္းလာၿခင္းဟာ ဧရာ၀တီလင္း ပိုင္ေတြ အတြက္ေတာ့ အႏၱရာယ္ ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။
ၿမစ္ၾကီးနားနဲ႔ မႏၱေလးၾကားမွ ဧရာ၀တီၿမစ္ၾကီးကို အပိုင္း ၃ ပိုင္းခြဲၿခားထားပါတယ္ ။ ၿမစ္ၾကီးနားမွာ မိုင္ေလး ဆယ္ေလာက္ကို ေအာက္တည့္တည့္ အပိုင္း တစ္ပိုင္းသတ္မွတ္ထားပါတယ္ ။ ဗန္းေမာ္ေအာက္ဖက္မွာေတာ့ ဧရာ၀တီဟာ အေနာက္ဖက္သို႔ ေကြ႔၀ိုက္ၿပီး ႏုန္းေၿမဆန္တဲ့ ေၿမနက္ပိုင္းကို စီးဆင္းၿပီး ထံုးေက်ာက္ေတြရွိတဲ့ ေဒသမွာ ဒုတိယအပိုင္း ၿဖစ္ပါတယ္ ။ မႏၱေလးမွ ေၿမာက္ဖက္ မိုင္ ၆၀ ေလာက္မွ မိုးကုတ္ ၿမိဳ႕ အနီးမွာေတာ့ ဧရာ၀တီ ၿမစ္ဟာ တတိယ အပိုင္းထဲကို ၀င္လာပါၿပီ ။ ကသာနဲ႔ မႏၱေလးၾကားမွာေတာ့ ၿမစ္ဟာ မွတ္သား ဖြယ္ေကာင္း ေလာက္ေအာင္ပဲ ေၿဖာင့္တန္းလို႔ေနပါတယ္ ။
ဧရာ၀တီ ၿမစ္ကမ္းေဘးက ၿမန္ေအာင္ၿမိဳ႕ အနီးတ၀ိုက္မွာ ေသာင္မ်ားစြာ ေပၚထြန္းလို႔ေနပါတယ္ ။ ရွစ္ကြက္ ၊ ဖရဲကုန္း ၊ အိုးဘိုကၽြန္းရြာ ကေလးဟာ ကၽြန္ေတာ့္ဖခင္ရဲ႕ ရြာကေလးၿဖစ္ပါတယ္ ။ မအားမလပ္တဲ့ အလုပ္ ေတြၾကားက ဧရာ၀တီကို ၿပန္မေရာက္ၿဖစ္တာ ႏွစ္ခ်ီလို႔ေနပါၿပီ ။ တစ္ခါတစ္ေခါက္ အေရာက္သြားဖို႔လည္း ၾကံစည္ ထားပါတယ္ ။ အထူးသၿဖင့္ ယာခင္းေတြထဲမွာ ညေနေစာင္းအခ်ိန္ ဖရသီးေတြကို အလံုးလိုက္ တစ္လံုးနဲ႔ တစ္လံုးရိုက္ၿပီး ခြဲစားရတဲ့အရသာ ၊ ေသာင္ပုရစ္ ၿဖဴၿဖဴေဖြးေဖြးနဲ႔ ထန္းဦးေရခ်ိဳ တို႔ရဲ႕ အရသာကလည္း တစ္သက္ မေမ႔ႏိုင္စရာပါပဲ ။ ေရခပ္ဆင္းခ်ိန္ ပ်ိဳေမေတြ ရဲ႕ ေနညိဳခ်ိန္အလွနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ရင္ထဲက လြမ္းဆြတ္ၿခင္း ေတြက လည္း တေၿမ႔ေၿမ႔နဲ႔......။
စာေရးသူ.....သက္တန႔္ခ်ိဳ(၁၇.၃.၁၀)
စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................
ဧရာ၀တီၿမစ္ကမ္းပါးေဘးမွာ ယာယီတဲေလးေတြထိုးၿပီး တံငါလုပ္ငန္းနဲ႔ ယာလုပ္ငန္းကို အဓိကထားၿပီး လုပ္ ကိုင္ၾကတဲ့ ရိုးသားတဲ့ ၿမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္ ။ ဧရာ၀တီၿမစ္ဟာ ကခ်င္ၿပည္နယ္မွ အစၿပဳၿပီး ေမခၿမစ္နဲ႔ မလိခ ၿမစ္တို႔ ေပါင္းဆံုၿပီး စတင္စီးဆင္းလာၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္ ။
ဧရာ၀တီၿမစ္ရဲ႕ အမည္ဟာ airavati ကေနအစၿပဳဆင္းသက္လာၿပီး Elephant River လို႔လည္း အဓိပၸါယ္ ရ ပါ ေသးတယ္ ။ ေရွးရာဇ၀င္ေတြအရ ဘုရင္ မိဖုရားေတြဟာ စစ္ပြဲေတြ ေအာင္ၿမင္ၿခင္း အထိမ္းအမွတ္အၿဖစ္ ဧရာ ၀တီ ၿမစ္ထဲမွာ ေလာင္းေလွေတြနဲ႔ လွည့္လည္ေအာင္ပြဲခံေလ့ရွိပါတယ္ ။ ၿမန္မာလူမ်ိဳး အားလံုးလိုလိုဟာ ဧရာ၀တီ ၿမစ္ၾကီး ကို ခ်စ္ခင္ၿမတ္ႏုိးတဲ့စိတ္ေတြ ကိန္းေအာင္းေနပါတယ္ ။
ဧရာ၀တီၿမစ္ၾကီးဟာ ၿမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေၿမာက္ပိုင္းနဲ႔ ေတာင္ပိုင္းကို ဆက္သြယ္ထားတဲ့ အဓိက ေရလမ္း ေၾကာၿဖစ္ၿပီး အက္ဒမန္ ပင္လယ္ထဲကို ေနာက္ဆံုးစီး၀င္ပါတယ္ ။ ဟိုးေရွးယခင္ ေၿခာက္ရာစုေလာက္ကတုန္းက ဧရာ၀တီၿမစ္ကို ကုန္သြယ္မႈနဲ႔ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးအတြက္ အမ်ားဆံုး အသံုးၿပဳခဲ့ၾကပါတယ္ ။ ဆည္ေၿမာင္းေတြ ေဖာက္ ၿပီး ကူးလူးဆက္သြယ္မႈေတြ မ်ားလာတဲ့အခါ ဧရာ၀တီၿမစ္ၾကီးကို အသံုးၿပဳၿပီး ၿဗိတိသွ်ေတြက ၿမန္မာႏိုင္ငံ ကို ကၽြန္ၿပဳခဲ့ၾကပါေသးတယ္ ။ ၿမန္မာႏိုင္ငံ ေတာင္ဖက္ပိုင္း ေဒသေတြမွာ ဧရာ၀တီၿမစ္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဆန္စပါးကိုလည္း အဓိကစိုက္ပ်ိဳးေလ့ရွိပါတယ္ ။
ယခုအခါမွာေတာ့ ဧရာ၀တီၿမစ္ၾကီးဟာ တိမ္ေကာလာတဲ့အတြက္ သဲေသာင္ၿပင္မ်ား အမ်ားအၿပား ေပၚထြန္း လာတဲ့အတြက္ ယခင္ကေလာက္ က်ယ္၀န္ၿခင္းမရွိေတာ့ပါဘူး ။ ေပၚထြန္းလာတဲ့ သဲေသာင္ၿပင္မ်ားေပၚမွာပဲ ေတာသူေတာင္သားေတြဟာ မတ္ပဲ ၊ ဗိုလ္ကိတ္ ၊ ပဲလြန္း ၊ ပဲၾကီး ၊ေၿမပဲ ၊ ဖရဲ စတဲ့ သီးႏွံမ်ိဳးစံုကို စိုက္ပ်ိဳး ၾကပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ရာသီဥတု ပူၿပင္းလာၿခင္းနဲ႔ သဲေသာင္မ်ားေပၚထြန္းလာၿခင္းဟာ ဧရာ၀တီလင္း ပိုင္ေတြ အတြက္ေတာ့ အႏၱရာယ္ ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။
ၿမစ္ၾကီးနားနဲ႔ မႏၱေလးၾကားမွ ဧရာ၀တီၿမစ္ၾကီးကို အပိုင္း ၃ ပိုင္းခြဲၿခားထားပါတယ္ ။ ၿမစ္ၾကီးနားမွာ မိုင္ေလး ဆယ္ေလာက္ကို ေအာက္တည့္တည့္ အပိုင္း တစ္ပိုင္းသတ္မွတ္ထားပါတယ္ ။ ဗန္းေမာ္ေအာက္ဖက္မွာေတာ့ ဧရာ၀တီဟာ အေနာက္ဖက္သို႔ ေကြ႔၀ိုက္ၿပီး ႏုန္းေၿမဆန္တဲ့ ေၿမနက္ပိုင္းကို စီးဆင္းၿပီး ထံုးေက်ာက္ေတြရွိတဲ့ ေဒသမွာ ဒုတိယအပိုင္း ၿဖစ္ပါတယ္ ။ မႏၱေလးမွ ေၿမာက္ဖက္ မိုင္ ၆၀ ေလာက္မွ မိုးကုတ္ ၿမိဳ႕ အနီးမွာေတာ့ ဧရာ၀တီ ၿမစ္ဟာ တတိယ အပိုင္းထဲကို ၀င္လာပါၿပီ ။ ကသာနဲ႔ မႏၱေလးၾကားမွာေတာ့ ၿမစ္ဟာ မွတ္သား ဖြယ္ေကာင္း ေလာက္ေအာင္ပဲ ေၿဖာင့္တန္းလို႔ေနပါတယ္ ။
ဧရာ၀တီ ၿမစ္ကမ္းေဘးက ၿမန္ေအာင္ၿမိဳ႕ အနီးတ၀ိုက္မွာ ေသာင္မ်ားစြာ ေပၚထြန္းလို႔ေနပါတယ္ ။ ရွစ္ကြက္ ၊ ဖရဲကုန္း ၊ အိုးဘိုကၽြန္းရြာ ကေလးဟာ ကၽြန္ေတာ့္ဖခင္ရဲ႕ ရြာကေလးၿဖစ္ပါတယ္ ။ မအားမလပ္တဲ့ အလုပ္ ေတြၾကားက ဧရာ၀တီကို ၿပန္မေရာက္ၿဖစ္တာ ႏွစ္ခ်ီလို႔ေနပါၿပီ ။ တစ္ခါတစ္ေခါက္ အေရာက္သြားဖို႔လည္း ၾကံစည္ ထားပါတယ္ ။ အထူးသၿဖင့္ ယာခင္းေတြထဲမွာ ညေနေစာင္းအခ်ိန္ ဖရသီးေတြကို အလံုးလိုက္ တစ္လံုးနဲ႔ တစ္လံုးရိုက္ၿပီး ခြဲစားရတဲ့အရသာ ၊ ေသာင္ပုရစ္ ၿဖဴၿဖဴေဖြးေဖြးနဲ႔ ထန္းဦးေရခ်ိဳ တို႔ရဲ႕ အရသာကလည္း တစ္သက္ မေမ႔ႏိုင္စရာပါပဲ ။ ေရခပ္ဆင္းခ်ိန္ ပ်ိဳေမေတြ ရဲ႕ ေနညိဳခ်ိန္အလွနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ရင္ထဲက လြမ္းဆြတ္ၿခင္း ေတြက လည္း တေၿမ႔ေၿမ႔နဲ႔......။
စာေရးသူ.....သက္တန႔္ခ်ိဳ(၁၇.၃.၁၀)
စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................
သြားရင္ေျပာေဟ့
ReplyDeleteလိုက္ခဲ့အုန္းမယ္
ဟိုးအရင္ ငယ္ငယ္တည္းက အေရာက္ခ်င္ဆံုးေနရာက
ဧရာဝတီတိုင္းပဲ း)
ပံုေလးေတြ အရမ္းလွတယ္။
ဧရာ၀တီပံုေလးေတြေတြ႔ရတာလြမ္းေမာစရာေလးေတြပဲ။
ReplyDeleteဧရာ၀တီျမစ္ႀကီး ထာ၀ရတည္တံ့ႏိုင္ပါေစလို႔ ဆုေတာင္း
ေပးပါတယ္။
ခင္တဲ့
သဒါၶ
ဧရာ၀တီကုိ ေလ႔လာခ်င္တာေတြအမ်ားၾကီးရိွတယ္၊ အခြင့္အခါ သင့္ခဲ့ရင္ေတာ့ တကယ္ကုိ သြားခ်င္ပါတယ္ ဧရာ၀တီဓါတ္ပံုေတြ အတြက္ေက်းဇူးပဲ၊
ReplyDeleteပံုေတြ အရမ္းလွတယ္ ကိုသက္တန္ ့
ReplyDeleteဧရာ၀တီ ကိုသတိရသြားၿပီ..။
ReplyDeleteေက်းဇူးပါဗ်ာ၊ ဧရာဝတီရႈခင္းေတြကို တဝၾကီး ခံစားသြားတယ္။
ReplyDeleteျမစ္ဆုံမွာ ဆည္ေဆာက္ ဖို႕ တာစူေနၾကျပီ ျမစ္ၾကီး၀တီ
ReplyDeleteအလွပ်က္ယြင္းေတာ့မလား။။။
ဘ၀ေဂဟ ပ်က္စီးေတာ့မလား....
ရာဇ၀င္မ်ားရဲ႕သတို႕သမီး ဧရာ၀တီကေတာ့ လွပါေပ့ဗ်ာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္အစ္ကို
ReplyDeleteရာဇ၀င္မ်ားရဲ႕သတို႕သမီး ဧရာ၀တီ ဒီအတိုင္းေလးအျမဲတမ္းသာယာလွပပါေစ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အစ္ကိုသက္တန္႕ခ်ိဳ
ReplyDeleteရာဇ၀င္မ်ားရဲ႕သတို႕သမီး ဧရာ၀တီ ဒီအတိုင္းေလးအျမဲတမ္းသာယာလွပပါေစ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အစ္ကိုသက္တန္႕ခ်ိဳ
ReplyDeleteေက်းဇူးပါပဲဗ်ာ။ ပံုေတြက အရမ္းၾကည့္ေကာင္းတယ္။
ReplyDelete