Wednesday, November 16, 2011

ေဟမိုဂလိုဘင္

ေဟမိုဂလိုဘင္



ေဟမိုဂလိုဘင္ဆိုတာ ေသြးနီဥလို႔ လူသိမ်ားၾကၿပီး သူ႔ကို ကိုယ္စားၿပဳတဲ့ စကားလံုးကေတာ့ Hb သို႔မဟုတ္ Hbg ၿဖစ္ပါ တယ္ ။ Haemoglobin ဟာ သက္ရွိ ေက်ာရိုးရွိသတၱ၀ါေတြ အကုန္လံုးမွာ ေသြးနီဥဆဲလ္ (red blood cells ) ေတြ မွ တဆင့္ iron ပါ၀င္တဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ေတြကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးေနတဲ့ Metalloprotein ေတြၿဖစ္ ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီသက္ရွိသတၱ၀ါေတြမွာ Channichthyidae မ်ိဳးရိုးရွိတဲ့ ငါးေတြေတာ့ မပါ၀င္ပါဘူး ။ ဘာေၾကာင့္ လည္းဆိုေတာ့ သူတို႔ဟာ ေက်ာရိုးမဲ့ တစ္ရွူးေတြနဲ႔ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့အတြက္ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေသြးထဲမွာ ရွိတဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ဟာ အသက္ရွုလမ္းေၾကာင္းအစိတ္အပိုင္းေတြၿဖစ္တဲ့ အဆုတ္ (သို႔မဟုတ္) ပါးဟက္ ေတြမွ တဆင့္ တၿခားခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းေတြ (ဥပမာ တစ္ရွူး ) စသည္တို႔ကို ေအာက္ဆီဂ်င္ကို သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေပးပါတယ္ ။ အဲဒီ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းေတြမွာေတာ့ nutrients ေတြကို ေလာင္ကၽြမ္းဖို႔အတြက္ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို ထုတ္လႊတ္ေပးၿပီး သက္ရွိ organism ေတြရဲ႕ တာ၀န္ကိုထမ္းေဆာင္ဖို႔ စြမ္းအင္ကို ထုတ္လုပ္ေပးပါတယ္ ။ ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ေတြကို စုစည္းၿပီး အသက္ရွု လမ္းေၾကာင္း မွတ ဆင့္ ၿပင္ပသို႔ ၿပန္လည္ စြန္႔ထုတ္ေပးပါတယ္ ။

ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါေတြမွာ ေသြးနီဥဆဲလ္ dry content ရရဲ႕ ၉၇ % ကို ပရိုတိန္းေတြနဲ႔ ၿပဳလုပ္ထားၿပီး ေရအပါအ၀င္ စုစုေပါင္း ပမာဏနဲ႔ ၃၅% ေလာက္ ကိုလည္း ပရိုတိန္းနဲ႔ပဲၿပဳလုပ္ထားပါတယ္ ။ ေဟမိုဂလိုဘင္မွာ ေအာက ္ဆီဂ်င္ကို တြယ္ကပ္ပူးေပါင္းႏိုင္တဲ့ အစြမ္း (oxygen binding capacity ) 1.34 ml/O2/gram ရွိပါတယ္ ။ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါေတြရဲ႕ ေဟမိုဂလိုဘင္ ေမာ္လီက်ဴး ဟာ ေအာက္ဆီဂ်င္ ေမာ္လီက်ဴး ေလးလံုးထိေအာင္ သယ္ ယူႏိုင္ိပါတယ္ ။ ေဟမိုဂလိုဘင္ဟာ အၿခား gas ေတြ သယ္ယူပို႔ေဆာင္တဲ့ေနရမွာလည္း ပါ၀င္ ပတ္သတ္ ပါေသး တယ္ ။ ေဟမိုဂလိုဘင္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အသက္ရွုထုတ္လႊတ္တဲ့ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ကို carbaminohemoglobin အေနနဲ႔ သယ္ေဆာင္ေပးၿပီး အဲဒီမွာ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ဟာ globin ပရိုတိန္းနဲ႔ သြား ေရာက္ပူး ေပါင္းပါတယ္ ။ ေဟမိုဂလိုဘင္ ေမာ္လီက်ဴးဟာ globin protein thiol အုပ္စုနဲ႔ ပူးေပါင္း ေသာ အေရးၾကီးတဲ့ regulatory ေမာ္လီက်ဴးၿဖစ္တဲ့ nitric oxide ကိုလည္း သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးၿပီး တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေအာက္ဆီဂ်င္ကိုလည္း ထုတ္လႊတ္ပါတယ္ ။ ေဟမိုဂလိုကို ေသြးနီဥဆဲလ္ အၿပင္ဖက္မွာလည္း ေတြ႔ရ ေလ့ရွိပါတယ္ ။



ေဟမိုဂလိုဘင္ ပါ၀င္တဲ့တၿခားဆဲလ္ေတြကေတာ့ substantia nigra, macrophages, alveolar cells, နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ ထဲမွာရွိတဲ့ mesangial cells ေတြထဲက A9 dopaminergic neurons ေတြၿဖစ္ၾကပါတယ္ ။ အဲဒီတစ္ရွူးေတြမွာဆိုရင္ ေဟမိုဂလိုဘင္ဟာ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို မသယ္ယူတဲ့ ဓါတ္တိုးဆန္႔ က်င္ပစၥည္း အၿဖစ ္ေဆာင္ရြက္ေပးၿပီး iron metabolism ကို ပံုမွန္အတိုင္းလည္ ပတ္ႏုိင္ေအာင္လည္း ေဆာင္ရြက္ ေပးပါတယ္ ။ ေဟမိုဂလိုဘင္နဲ႔ ေဟမိုဂလိုဘင္နဲ႔တူတဲ့ ေမာ္လီက်ဴးေတြကို တၿခား ေက်ာရိုးမဲ့သတၱ၀ါ ေတြမွာ လည္း ေတြ႔ႏုိင္ပါေသးတယ္ ။ အထူးသၿဖင့္ fungi နဲ႔ အပင္ေတြမွာၿဖစ္ၿပီး အဲဒီသက္ရွိေတြမွာေတာ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ ဟာ ေအာက္ဆီခ်င္ကို သယ္ယူေပးႏုိင္ၿပီး ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ၊ ႏိုက္ထရစ္ေအာက္ဆိုက္ ၊ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ ဆာလ္ဖိုက္ နဲ႔ ဆာလ္ဖိုက္ တို႔ကို ပံုမွန္အတိုင္းလည္ပတ္ႏုိင္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ ္။ တၿခားေမာ္လီ က်ဴးၿဖစ္တဲ့ leghemoglobin ကိုေတာ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ ရွာဖို႔ အတြက္အသံုးၿပပါတယ္ ။ ေယဘူယ်အ ေနနဲ႔ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ဟာ ေအာက္ဆီဂ်င္ေမာ္လီက်ဴးေတြနဲ႔ oxyhemoglobin အၿဖစ္ ေပ်ာ္၀င္ ႏုိင္ၿပီး မေပ်ာ္၀င္တဲ့ desatureated အေၿခအေနကိုေတာ့ deoxyhemoglobin လို႔ေခၚပါတယ္ ။ Oxyhemoglobin ဟာ ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြဲမွာ ေဟမိုဂလိုဘင္ ပရိုတိန္းရဲ႕ heme အစိတ္အပိုင္းကို ေအာက္ဆီဂ်င ကို ေပါင္းတဲ့အခါ ဇီ၀ကမၼအသက္ရွုၿခင္းၿဖစ္စဥ္အတြင္းမွာ ၿဖစ္ေပၚလာရပါတယ္ ။ ဒီၿဖစ္စဥ္ဟာ အဆုတ္ထဲက alveoli ေတြနဲ႔ကပ္ေနတဲ့ အဆုတ္ဆံခ်ည္မွ်င္ ေသြးေၾကာေလးေတြမွာ ၿဖစ္ေပၚပါတယ္ ။

ေအာက္ဆီဂ်င္ဟာ ေသြးစီးေၾကာင္းတေလွ်ာက္ပါသြားၿပီး Glycolysis ၿဖစ္စဥ္မွာ သံုးစြဲဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီေနရာ မွာပဲ လႊတ္ခ်ခဲ့ပါတယ္ ။ အဲဒီမွာေတာ့ oxidative phosphorylation ၿဖစ္စဥ္ကေနတဆင့္ ATP ေတြကို ထုတ္လုပ္ေပးပါတယ္ ။ ေဟမိုဂလိုဘင္မွာ taut form (T) နဲ႔ relaxed form (R) ဆိုၿပီး ပံုစံႏွစ္မ်ိဳးရွိပါေသးတယ္ ။ မ်ားစြာ ေသာအခ်က္အလက္ေတြၿဖစ္တဲ့ PH နည္းပါးၿခင္း ၊ ကာဗြန္ေအာက္ဆိုက္မ်ားၿခင္း နဲ႔ တစ္ရွူးေတြ ရဲ႕အဆင့္မွာ 2,3 BPG မ်ားၿပားေနၿခင္း စတာေတြဟာ taut form ၿဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပးၿပီး အဲဒီအေၿခအ ေနမွာ ေတာ့ oxygen affinity နည္းပါးၿပီး တစ္ရွူးေတြထဲမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္ကိုထုတ္လႊတ္ပါတယ္ ။ ေၿပာင္းၿပန္ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ PH မ်ားၿခင္း ၊ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ နည္းၿခင္းနဲ႔ 2,3 BPG နည္းၿခင္းဟာ relaxed form ၿဖစ္ဖို႔တြန္းအားေပးၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ကိုလည္းပိုၿပီးပူးေပါင္းႏုိင္ပါတယ္ ။ Deoxygenated ေဟမိုဂလိုဘင္ ဆိုတာ ကေတာ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို မပူးေပါင္းထားတဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ပံုစံကိုေခၚပါတယ္ ။ oxyhemoglobin နဲ႔ deoxyhemoglobin ရဲ႕ absorption spectra ကလည္းကြာၿခားပါေသးတယ္ ။ အဲဒီကြာၿခားခ်က္ကို လူနာရဲ႕ ေသြးထဲက ေအာက္ဆီပမာဏကို Pulse oximeter လို႔ေခၚတဲ့ ပစၥည္းနဲ႔ံစမ္းသပ္ၾကည့္ရွုၿခင္းအားၿဖင့္ သိရွိႏုိင္ ပါတယ္ ။

လူေတြမွာ ေဟမိုဂလိုဘင္ ပံုစံဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိသလဲ ?

ေဟမိုဂလိုဘင္ အစိတ္အပိုင္းမ်ားစြာဟာ သေႏၶသား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ ၾကီးထြားဖို႔အတြက္ အစိတ္အပိုင္း ေတြၿဖစ္ ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္လည္းမ်ိဳးရိုးဗီဇ ေၿပာင္းလဲၿခင္းေၾကာင့္ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ လူထုထဲက ေရာဂါၿဖစ္ေစတဲ့ ေဟမို ဂလိုဘင္ရဲ႕ pathologic mutant forms လည္းပါ၀င္ႏုိင္ပါတယ္ ။ လူသိမ်ားတဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္မူကြဲၿဖစ္တဲ့ sickle cell anemia ကေတာ့ ေရာဂါတစ္မ်ိဳးၿဖစ္ၿပီး အဲဒါကို ေဟမိုဂလိုဘင္နဲ႔ဆိုင္ေသာေရာဂါမ်ား ( hemoglobinopathies ) အၿဖစ္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၾကပါတယ္ ။ တၿခားမူကြဲေတြကေတာ့ ေရာဂါၿဖစ္ေစ ေလာက္ ေအာင္ သိသာထင္ရွားၿခင္းမရွိပဲ သူတို႔ကိုေတာ့ non-pathological variants အထဲ ထည့္သြင္းၾကပါတယ္ ။

သေႏၶသားေလာင္းထဲမွာ ရွိတဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္မူကြဲေတြကေတာ့
Gower 1 (ζ2ε2)
Gower 2 (α2ε2) (PDB 1A9W)
Hemoglobin Portland (ζ2γ2) တို႔ၿဖစ္ၾကပါတယ္ ။ ၾကီးထြားလာတဲ့ သေႏၶသား fetus မွာေတာ့ Hemoglobin F (α2γ2) (PDB 1FDH) အၿဖစ္ တည္ရွိပါတယ္ ။ လူၾကီးေတြမွာေတာ့ Hemoglobin A (α2β2) , Hemoglobin A2 (α2δ2) , Hemoglobin F (α2γ2) စသည္တို႔ ရွိၾကပါတယ္ ။ Hemoblogin F ကေတာ့ F cells လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးနီ ဆဲလ္ၿဖစ္ၿပီး လူထုထဲ ကန္႔အသတ္အေနနဲ႔သာရွိပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ လူတစ္ေယာက္မွာ sickle cell ေရာဂါနဲ႔ ဘီတာ သာလက္ဆီးမီးယား ေရာဂါရွိတယ္ဆိုရင္ေတာ့ Hb F ဟာလည္း ၿမင့္တက္လာႏုိင္ပါတယ္ ။ ေဟမိုဂလိုဘင္ရဲ႕ ေရာဂါၿဖစ္ေစတဲ့ မူကြဲေတြကေတာ့

- Hemoglobin H (β4) : Beta chains ေတြရဲ႕ tetramer ေတြေၾကာင့္ၿဖစ္ေပၚလာ႕ၿပီး သာလက္ဆီးမီးယား ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးကိုၿဖစ္ေစပါတယ္ ။

-Hemoglobin Barts (γ4) : γ chains ေတြရဲ႕ tetramer ေတြေၾကာင့္ၿဖစ္ေပၚလာရၿပီး သာလက္ဆီးမီးယား ေရာဂါတစ္မ်ိဳးကိုၿဖစ္ေစပါတယ္ ။

- Hemoglobin S (α2βS2) : Sickle cell ေရာဂါရွိတဲ့လူေတြမွာေတြ႔ရတဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ မူကြဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဘီတာ ခ်ိန္းေတြရဲ႕ ဂ်င္းန္ မွာ ေၿပာင္းလဲမႈရွိၿပီး ေဟမိုဂလိုဘင္ရဲ႕ ဂုဏ္သတၱိက ိုလည္းေၿပာင္းလဲေစ ပါၿပီးေသြး နီဥဆဲလ္ေတြကို တံစဥ္ပံု (sickle) ၿဖစ္ေစပါတယ္ ။

- Hemoglobin C (α2βC2) : beta chain gene မွာ ေၿပာင္းလဲမႈၿဖစ္တဲ့ မူကြဲတစ္ခုၿဖစ္ၿပီး mild chronic hemolytic anemia ကိုၿဖစ္ေစပါတယ္ ။

- Hemoglobin E (α2βE2) : beta chain gene မွာ ေၿပာင္းလဲမႈၿဖစ္တဲ့ မူကြဲတစ္ခုၿဖစ္ၿပီး mild chronic hemolytic anemia ကိုၿဖစ္ေစပါတယ္ ။

- Hemoglobin AS : adult gene တစ္ခုနဲ႔ sickle cell disease gene တစ္ခုနဲ႔အတူ Sickle cell trait ကိုၿဖစ္ေစတဲ့ Heterozygous form တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္ ။

- Hemoglobin SC disease : Sickle cell gene တစ္ခုနဲ႔ တၿခား hemoglobin C ပါ၀င္တဲ့ heterozygous ပံုစံတစ္မ်ိဳးၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေဆးပညာ ေ၀ါဟာရေတြနဲ႔ မနီးစပ္တဲ့ သာမန္စာဖတ္သူေတြအတြက္ တခ်ိဳ႕အရာ ေတြ ဟာ နားလည္ဖို႔ခက္ခဲႏိုင္ေပမယ့္ ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ ေဆးပညာကို ေလ့လာဆည္းပူးေနေသာ သူေတြအတြက္ လည္း ရည္ရြယ္ပါတယ္ ။

ေရာဂါေတြမွာ ေဟမိုဂလိုဘင္ရဲ႕ အခန္းက႑

ေဟမိုဂလိုဘင္ခ်ိဳ႕တဲ့ၿခင္းဟာ ေသြးအားနည္းေရာဂါမွာဆိုရင္ေတာ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ ေမာ္လီက်ဴးပမာဏ နည္းပါးလာ ၿခင္းေၾကာင့္ၿဖစ္ေစ ေအာက္ဆီဂ်င္ ေမာ္လီက်ဴးေတြကို ပူးေပါင္းႏိုင္တဲ့အစြမ္းေလ်ာ့နည္းလာ လို႔ၿဖစ ္ေစ ၿဖစ္ေပၚလာရပါတယ္ ။ ဘယ္လို ပံုစံမ်ိဳးမွာမဆို ေဟမိုဂလိုဘင္ခ်ိဳ႕တည့္ၿခင္းဟာ ေသြးကေန ေအာက္ဆီဂ်င္ ကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးႏုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ကို က်ဆင္းေစပါတယ္ ။ ေယဘူယ်ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေဟမိုဂလို ဘင္ခ်ိဳ႕တည့္ၿခင္း ဟာhypoxemia နဲ႔ကြဲၿပားၿခားနားပါတယ္ ။ Hypoxemia ဆိုတာကေတာ့ ေသြးထဲမွာ ေအာက္ ဆီဂ်င္ရဲ႕ partial pressure ေလ်ာ့နည္းၿခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္ ။ တၿခား ေဟမိုဂလိုဘင္ကို ေလ်ာ့နည္း ေစတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ေသြးအေၿမာက္အမ်ားဆံုးရွံုးၿခင္း ၊ အစားအေသာက္ခ်ိဳ႕တဲ့ၿခင္း ၊ ရိုးတြင္းခ်ဥ္ဆီ ၿပႆနာ မ်ား ၊ ဓါတ္ေရာင္ၿခည္ေပးၿခင္း ၊ ေက်ာက္ကပ္ခ်ိဳ႕တဲ့ၿခင္း သို႔မဟုတ္ မူမမွန္ ေဟမိုဂလိုဘင္ စသည့္အခ်က္ မ်ားပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေဟမိုဂလိုဘင္ၿမင့္မားတဲ့အခ်က္ေတြကေတာ့ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာၿပင္အထက္ ၿမင့္မားေသာ အရပ္ေဒသ တြင္ေနထိုင္ၿခင္း ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္း ၊ ေရဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ၿခင္းနဲ႔ ကင္ဆာ အဖုအၾကိတ္မ်ား ေၾကာင ့္လည္း ၿဖစ္ႏုိင္ပါတယ္ ။ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္တဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ရဲ႕စြမ္းရည္ကို ေသြးထဲက Ph သို႔မ ဟုတ္ CO2 ေတြေၾကာင့္ ေၿပာင္းလဲမႈ ၿဖစ္ေပၚေစႏိုင္ၿပီး oxygen-hemoglobin dissociation curve ကိုေၿပာင္း လဲေစပါတယ္ ။ ဥပမာ carbon monoxide poisoning.

ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြေလ်ာ့နည္းၿခင္းရွိေသၿဖစ္ေစ မရွိသည္ၿဖစ္ေစ ေဟမိုဂလိုဘင္ ေလ်ာ့နည္းၿခင္းဟာ ေသြးအား နည္းၿခင္းရဲ႕လကၡဏာေတြကို ၿဖစ္ေပၚေစႏုိင္ပါတယ္ ။ ေသြးအားနည္းၿခင္းဆိုတာမွာ မ်ားစြာ ေသာ ၿဖစ္ပြားေစ တဲ့အခ်က္ေတြရွိၿပီး western ႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ၿခင္းေၾကာင့္ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ iron deficiency anemia ဟာ အၿဖစ္အမ်ားဆံုးပါပဲ ။ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့အခါ Heme ထုတ္လုပ္တ ဲ့ၿဖစ္စဥ္ကိုေလ်ာ့ နည္း ေစၿပီး ဒီလိုအေၿခအေနမွာ ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြဟာ ပံုမွန္ထက္ေသးေနၿခင္း ( microlytic) နဲ႔ ေသြးနီေရာင ္ၿခယ္မရွိၿခင္း ( hypochromic ) စတာေတြၿဖစ္ေပၚၿပီး Hypochromic microcytic anemia ကို ရေစပါတယ္ ။ ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြ လွ်င္လွ်င္ၿမန္ၿမန္ ပ်က္ဆီးတဲ့ Hemolysis လို႔ေခၚတဲ့ေရာဂါကေတာ့ Hemoglobin metabolite bilirubin ေတြေၾကာင့္ၿဖစ္ေပၚလာရတဲ့ အသား၀ါၿခင္း Jaundice နဲ႔လည္းဆက္ႏြယ္ မႈရွိၿပီး ဒီလို Circulating hemoglobin ဟာ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္ဆီးၿခင္းကိုၿဖစ္ေပၚေစႏုိင္ပါတယ္ ။ ေဟမိုဂလို ဘင္ပမာဏၿမင့္ တက္ၿခင္းဟာ ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြ အရြယ္အစား သို႔မဟုတ္ ပမာဏ မ်ားလာတဲ့ အေၿခအေနနဲ႔ဆက္ႏြယ္မႈရွိၿပီး အဲဒါကို ေတာ့ Polycythemia လို႔ေခၚပါတယ္ ။ ဒီလိုၿမင့္တက္လာၿခင္းဟာ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါမ်ား ၊cor pulmonale, pulmonary fibrosis, erythropoietin အလြန္အမင္းမ်ားၿပားၿခင္း ,သို႔မဟုတ္ polycythemia vera စ တာေတြေၾကာင့္ၿဖစ္ပါတယ္ ။

လတ္တေလာ စစ္သပ္ထားမႈအရ ေယာဂ က်င့္စဥ္ၿဖစ္တဲ့ (ေယာဂ အိပ္စက္ၿခင္း ) Yoga Nidra ကို တစ္ေန႔လွ်င္ ေန႔စဥ္ တစ္နာရီခြဲၿပဳလုပ္ေပးၿခင္းအားၿဖင့္ ေဟမိုဂလိုဘင္ ၿမင့္တက့္လာၿခင္းကိုေတြ႔ရပါတယ္ ။ ဒါ့အၿပင္ အိႏိၵယ Puducherry မွာၿပဳလုပ္ထားတဲ့ စမ္းသပ္မႈအရ Coronary artery disease မွာလည္း အလြန္ အေရးၾကီးတာကို ေတြ႔ရွိခဲ့ရပါတယ္ ။

ေဟမိုဂလိုဘင္ရဲ႕ ပံုမွန္ပမာဏေတြကေတာ့ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။

Men: 13.8 to 18.0 g/dL (138 to 182 g/L, or 8.56 to 11.3 mmol/L)
Women: 12.1 to 15.1 g/dL (121 to 151 g/L, or 7.51 to 9.37 mmol/L)
Children: 11 to 16 g/dL (111 to 160 g/L, or 6.83 to 9.93 mmol/L)
Pregnant women: 11 to 12 g/dL (110 to 120 g/L, or 6.83 to 7.45 mmol/L) စသည္တို႔ၿဖစ္ၾကပါတယ္ ။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာေတာ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ပံုမွန္ပမာဏဟာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ 1st နဲ႔ 3rd trimesters မွာ အနည္းဆံုး 11 g/dl ရွိသင့္ၿပီး 2nd trimester မွာေတာ့ 10.5 g/dl အနည္းဆံုးရွိသင့္ပါတယ္ ။ ေရဓါတ္ခ်ိဳ႕ တဲ့ၿခင္းနဲ႔ ေရဓါတ္မ်ားၿခင္းကလည္း ေဟမိုဂလိုဘင္ပမာဏကို တိုင္းတာနဲ႔ေနရာမွာ မ်ားစြာ လႊမ္းမိုးမႈရွီပါတယ္ ။ ေအာက္ဆီ ဂ်င္ကို ပူးေပါင္းႏိုင္တဲ့ အၿခားပရိုတိန္းေတြကေတာ့ Myoblobin , Hemocyanin , Hemerythrin , Chlorocruorin , Vanabins , Erythrocruorin , Pinnaglobin , Leghemoglobin နဲ႔ Coboglobin တို႔ၿဖစ္ၾကပါတယ္ ။ အခ်ဳပ္အေနနဲ႔ေၿပာရရင္ေတာ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ဟာ ေသြးထဲမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္ သယ္ယူပို႔ ေဆာင္ေရးအၿပင္ မူကြဲေပါင္းမ်ားစြာရွိေၾကာင္း ဗဟုသုတေတြတိုးပြားၿပီး က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ေသာ လူေနမႈ ဘ၀ပံုစံမ်ားပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကပါေစ ။

သက္တန္႔ခ်ိဳ

Ref : http://en.wikipedia.org/wiki/Hemoglobin

စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................

7 comments:

  1. ေက်းဇူးပါဆရာေရ။ ေဆးပညာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး လုံဝနားမလည္ဘူး။ ဆရာ့ပို႔စ္ေတြလာလာဖတ္မွ ေတာ္ေတာ္ကုိ ဗဟုသုတရသြားတယ္။

    ReplyDelete
  2. ဖတ္သြားတယ္ ဆရာ. :)
    ေရးေပးပါဦး သာလဆီးမီးယား အေၾကာင္းေလး၊ဘာေလး ဖတ္ရေအာင္. ဒီရက္ပိုင္း sign ေတြ ျပန္ေပၚလာလို႔ ေနမေကာင္းျဖစ္၊နံုးခ်ိ ေန၏။ း(

    ReplyDelete
  3. အစ္ကိုေရ၊ နည္းနည္း ျပင္ေပးပါလား? က ေသြးနီဥပါ။ က ေသြးနီဥထဲက ေအာက္ဆီဂ်င္ကို သယ္ေပးတဲ့ အနီေရာင္ရွိတဲ့ ျဒပ္ေပါင္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ReplyDelete
  4. အစ္ကိုေရ၊ နည္းနည္း ျပင္ေပးပါလား? erythrocyte က ေသြးနီဥပါ။ Hb က ေသြးနီဥထဲက ေအာက္ဆီဂ်င္ကို သယ္ေပးတဲ့ အနီေရာင္ရွိတဲ့ ျဒပ္ေပါင္း ျဖစ္ပါတယ္။

    ReplyDelete
  5. နန္းသက္November 18, 2011 at 4:38 AM

    ေဟမိုဂလိုဘင္အေၾကာင္းလာဖတ္သြားပါတယ္။ သိပ္ေတာ့နားလည္ဘူး။ တံုးတယ္ေျပာေျပာ ...

    ReplyDelete
  6. I appreciate, cause I found just what I was looking for. You've ended my 4 day long hunt! God Bless you man. Have a nice day. Bye

    ReplyDelete